Bilim insanlarının bilgiye ulaşmak için farklı bilimsel yöntemler kullandıklarını kaynaklara dayanarak söyleyebiliriz. Örneğin; Aristo gözlem yaparak, Galileo deney yaparak, Newton ise hem deney hem de deney sonuçlarını matematiksel olarak ifade ederek bilimsel bilgiye ulaşmışlardır.

Bilim tarihinde de gördüğümüz gibi bilimsel süreçte deney yapmanın önemli bir yeri vardır. Bu nedenle fen derslerimizde konular, deneylerle desteklenerek işlenmektedir. Deneylerin gerçek amacına ulaşabilmesi için de öğrencilerin sürecin bütün aşamalarında aktif rol almaları önemsediğimiz bir kısımdır.

Fizik, evreni tanımlayan bir bilim dalıdır. Yapılan deneyler de her gün gözlemlediğimiz olayların laboratuvar ortamında gerçekleştirdiğimiz benzerleridir. Evreni daha iyi anlayabilmek için, çevremizde gözlemlediğimiz olaylar hakkında tahminde bulunabilmemiz sonrasında da bunları sayılarla ifade edebilmemiz gerekmektedir. Bu yüzden de derslerimizde yapılmasını planladığımız deneylerin hepsi belli bir amaca yönelik olarak sistematik veri toplama ve analiz etme süreçlerini kapsamaktadır. Veri toplama, düzenleme, sunma ve yorumlama ile bunların karar verme, tahmin etme süreçlerinde kullanılması kazandırmayı hedeflediğimiz becerilerdir.

Öğrencilerin doğru kararlar verebilmesi için veri çözümlemeyi iyi yapabilmesi gerekmektedir. Ayrıca bilgi çokluğunun olduğu günümüzde, değişik istatistiklere yeni veriler eklendiğinde ya da kaldırıldığında neler olacağını tahmin etmek de veri analizinin önemini arttırmaktadır.

Deneylerimizde doğru veri toplayabilmek için “ vernier deney malzemeleri”ni kullanmaya başladık. Verileri çeşitli sensor ve probelar ile toplayarak “Vernier Graphical Analysis” uygulamasında grafik ve çizelge biçimde otomatik olarak düzenleyebiliyor ve kolaylıkla analiz edebiliyoruz.

Basit ve kullanışlı bir uygulama olan “Vernier Graphical Analysis” da kablosuz veri paylaşımı sayesinde öğrenciler iPad ile toplanan verilere bireysel olarak ulaşabiliyor ve işbirliği sağlayan özelliği ile alınan veriler üzerinde birlikte çalışabiliyorlar. Bu uygulama ile deney gruplarının tüm üyeleri bireysel veri analizi yapabiliyorlar, istedikleri verilerin girişini yaparak grafiklere anında ulaşabiliyorlar.

Ayrıca bu uygulamada öğrenciler, toplanan verileri grafik ve tablo halinde görebiliyorlar. Grafiklerde belirli aralık seçerek eğri bağdaştırma ile eğim hesabı yapabiliyor, doğruların/parabollerin denklemlerini görebiliyorlar ve istedikleri gibi uygulamanın üzerine not alabiliyorlar.

Çevremizde gözlemlediğimiz ama laboratuvarımızda gerçekleştiremediğimiz deneyleri de “Vernier Physics Video” uygulamasından yararlanarak yapmaktayız. Bu uygulamada öğrenciler, gözlemledikleri olayın videosunu çekiyorlar ve video üzerinden hareketin yörüngesi adım adım işaretlenerek grafikleri oluşturuluyor. Örneğin, bir basketbolcunun topu potaya atışındaki hareketin grafiklerinin çizimi bu verilere göre topun hareketinin analizinin yapılması…

Geçmişte öğretmen tarafından anlatılan fizik kanunlarının uygulandığı olayların grafiklerini ezberden çizerdik. Derslerde deney tabii ki yapılırdı ancak veriyi doğru toplamak daha zordu, ortam koşullarından ve deneyi yapan kişi hatalarından dolayı formülle hesaplanan sonuçlar ile deney sonuçları birbirini tutmazdı. Bu da öğrencide hep şüphe oluştururdu. Yeni teknoloji ile desteklenen malzemeler sayesinde birbirini tutan sonuçlar, gerçekleşen olay sonucu çizilen grafikler, elde edilen sayısal veriler ve yapılan analizler sayesinde gözlemler daha anlamlı hale geldi.

Yazar Hakkında

Yazarın Adı: Gökçe Arıcıoğlu
Unvan: Fizik Öğretmeni
E-Posta: gokce.aricioglu@acischools.k12.tr